Als mens zijn we voortdurend in ontwikkeling en dit zowel individueel als collectief. In vroegere tijden was de mens nog verbonden met de natuur, met zijn omgeving en met zijn medemensen. Dit zijn we in de loop van de tijd kwijtgeraakt en moesten we ook kwijtraken, op de manier waarop we ons leven leidden.
Het niet verbonden zijn, het in zichzelf zitten, is ondertussen hét kenmerk geworden van onze hedendaagse cultuur. We leven zo goed als allen in een wereld waarin we met de materie en onze omgeving technisch goed kunnen werken en omgaan maar eigenlijk weten we niet waarmee we werken. We gebruiken de materie van 's morgens tot 's avonds maar kennen ze eigenlijk niet! Onze wereld is doorheen de tijd steeds complexer en technischer geworden, en tegelijk leven we als vreemden in een steeds materiëler wordende wereld. We voelen ons als vreemden omdat we geen verbinding hebben met wat we doen.
Bij de bakker kun je een tiengranenbrood bestellen. Vraag je na bij de bakker met welke tien granen hij je brood gebakken heeft, dan vertelt hij je dat hij even gaat kijken op de zak met het aan hem geleverde tiengranenmeel. Er bestaan echter maar zeven granen en dit voorbeeld beschrijft de tijdsgeest zeer goed. De bakkers worden technisch geleerd hoe brood te bakken maar eigenlijk weten ze niet waarmee ze 'in wezen' bakken. Ze kunnen dus technisch met de materie werken maar kennen de materie waarmee ze werken, in dit geval, het graan, in wezen niet.
Dat 'wezenlijke' leren kennen en leren ervaren daar gaat het om wanneer we ons werkelijk willen leren verbinden. De uitdaging van de huidige tijd is dat we genoodzaakt zijn te gaan ontwikkelen, wat ons vroeger 'gegeven werd': het vanzelfsprekende, natuurlijke gevoel van ons verbonden te voelen.
Een verbinding is niet iets fysieks. Het is niet omdat we iemand fysiek omarmen, dat we verbonden zijn met deze persoon. Ik ken veel personen die sociaal zeer geëngageerd zijn en veel mensen zien, maar toch niet verbonden zijn of zich zelfs eenzaam en geïsoleerd voelen. Dit is ook terug te vinden bij vele koppels of beter nog op familiefeesten. Men is dan wel samen maar men is niet verbonden. Een verbinding is een aspect van de ziel of het bewustzijn. Het ontwikkelen van verbinding, en ja, dit is iets dat we in de huidige tijd daadwerkelijk zelf dienen te ontwikkelen, is dus eigenlijk een onderdeel van een concrete bewustzijnsontwikkeling.
Innerlijke leegte
Ontwikkelen we dit niet dan ontstaat leegte, leegte in het bewustzijn, in de ziel. Die leegte is eigenlijk hetgeen je steeds beter begint te zien en waar te nemen, wanneer je onze huidige cultuur onderzoekt en beschouwt. Die leegte is lastig om dragen. De mens wordt gedwongen, wanneer hij die leegte op zielsvlak niet invult, deze te compenseren. Eigenaardig genoeg compenseert hij meestal door te consumeren en dus alweer met materie. De leegte wordt schijnbaar gevuld met uiterlijke zaken en dat zet een gigantisch rad van consumptie en genot in gang.
De leegte op bewustzijnsvlak wordt slechts zeer oppervlakkig gevuld door deze uiterlijke zaken. Het kopen, het consumeren en onze genotscultuur zijn eigenlijk vooral compensatiemechanismen voor een innerlijke leegte. Ik wil hier wel een duidelijk onderscheid maken tussen natuurlijke behoeften en basisbehoeften die we dienen te voorzien, en het consumeren en genieten als compensatiemiddel voor de leegte en inhoudsloosheid op bewustzijnsvlak.
De crisis die meer is dan een gezondheidscrisis en in wezen eigenlijk vooral een strijd is om de menselijkheid, zorgt er echter voor dat steeds meer mensen zich bewust worden dat we ons als vreemden bewegen in een steeds materiëlere wereld.
Door de huidige crisis worden we nogmaals versterkt geconfronteerd met deze innerlijke leegte die onze cultuur al jaren kenmerkt. De huidige crisis werkt zo ingrijpend omdat de bodem door de leegte hier al jaren voor klaarligt. De crisis die meer is dan een gezondheidscrisis en in wezen eigenlijk vooral een strijd is om de menselijkheid, zorgt er echter voor dat steeds meer mensen zich bewust worden dat we ons als vreemden bewegen in een steeds materiëlere wereld.
Verlangen naar verbinding
In de vele gesprekken wordt me echter steeds opnieuw duidelijk dat elke menselijke ziel verlangt naar verbinding, naar inhoud, naar het wezenlijke, naar het diepere, naar het meer innerlijke. Het is ons bewustzijn dat zich dient te verbinden met de omgeving en het is in het bewustzijn dat een leegte ontstaat wanneer we dit niet doen. Het is dus ons bewustzijn dat we dienen te leren inzetten. Het is dus zaak om ons bewustzijn en zijn bewustzijnskrachten, het denken, het voelen en de wilskracht, in eerste instantie te leren kennen, te activeren, te ordenen, te gebruiken en dit ook sociaal te leren integreren.
Dit bewustzijnspotentieel dat we allen in ons dragen wil zich ontplooien en manifesteren. Het is de tragiek van de huidige tijd dat we allen dit potentieel in ons dragen, maar niet weten hoe het te activeren en om te zetten. De huidige crisis die steeds meer totalitaire trekken begint te vertonen en die stap voor stap ontmenselijkt, raakt ons niet alleen op uiterlijk vlak maar zorgt ervoor dat we dit potentieel niet kunnen of mogen ontplooien. Als er een iets is wat we ons niet mogen laten ontnemen dan wel dit unieke potentieel.
Het sterkste wapen dat we hebben tegen een cultuur die ontmenselijkt, die raakt aan ons diepste innerlijke potentieel, is nu net de ontwikkeling van ons bewustzijn en de ontwikkeling van onze bewustzijnskrachten. Ik wil daarom strijden voor een nieuwe cultuur met de concrete spiritualiteit als dragende kracht en een diepe inhoudelijke verbondenheid als wezenlijk kenmerk van die cultuur.