Welke vorm van spiritualiteit heeft de huidige tijd nodig?

Net zoals de mens doorheen de geschiedenis voortdurend in ontwikkeling is, zo is ook ons bewustzijn en dus ook de spiritualiteit voortdurend in ontwikkeling.

Er was een tijd waarin de spirituele zoeker zich aanmeldde bij een klooster en in het Oosten bij een Ashram. Hij koos ervoor om de "materiële" wereld volledig achter zich te laten, om zich volledig te kunnen wijden aan de geest. Sporen van deze vorm van spiritualiteit zijn noch slechts een weinig zichtbaar. De laatste eeuwen zagen we vooral het omgekeerde. De mens zag zijn ontwikkeling vooral in de materiële en technische vooruitgang en sloot stap voor stap de spiritualiteit uit, om een louter materieel, intellectueel bewustzijn te ontwikkelen.

De stap die voor de huidige Michaëlische tijd belangrijk is en die uitgebreid beschreven wordt bij Rudolf Steiner, bij Sri Aurobindo en in de huidige tijd bij Heinz Grill is de ontwikkeling van een spiritualiteit die geest en wereld verbindt. Met een vakterm noemt men dit de synthese van geest en wereld. We sluiten dan niet enerzijds de materie of anderzijds de geest uit, maar leren concreet en praktisch in de wereld te staan, nu vanuit geestelijke idealen in plaats vanuit materiële idealen.

Mechanistisch mensbeeld

Vanuit dit spirituele of ziels-geestelijke gezichtspunt is het interessant om te kijken naar de huidige tijd en de huidige crisis. In de huidige tijd wil het transhumanisme, die we onder andere terugvinden in het boek The Great Reset van Klaus Schwab, de ontwikkeling nog verder doorzetten en de mens als het ware verder materialiseren en technologiseren. Het is de ultieme uitdrukking en verwerkelijking van een mechanistisch mensbeeld. Zet zich dit transhumanisme in de toekomst verder door, dan zorgt dit er voor dat datgene wat ons als mens het diepste kenmerkt, eigenlijk afgenomen wordt. Wat ons als mens in wezen kenmerkt, is de mogelijkheid om zelfstandig te denken en op die manier een concreet bewustzijn te ontwikkelen voor de realiteit van een ziels -en geestelijke wereld. In een transhumanistische wereld vormt het bestaan van de ziel en een geest echter geen realiteit.

De ontwikkeling van deze synthese van geest en wereld of van de Michaëlische spiritualiteit loopt via de activering van het bewustzijn en zijn bewustzijnskrachten, namelijk het denken, het voelen en de wilskracht. Voor velen zal het eigenaardig klinken dat de ontwikkeling van een passende spiritualiteit voor de huidige tijd via de ontwikkeling van het denken loopt. Onder spiritualiteit wordt heden ten dage namelijk vooral ontspanning, leeg worden, het opstijgen naar een paradijselijke wereld, mediale wegen, het stilleggen van het denken en soms ook de mystiek begrepen.

Het ontwikkelen van deze Michaëlische spiritualiteit wordt ook de ontwikkeling van een concrete spiritualiteit genoemd en deze dient ontwikkeld te worden door middel van oefeningen. Waarnemings-, voorstellings-, concentratie-, ziels- en bewustzijnsoefeningen en meditatie staan ter beschikking om dit te ontwikkelen.

Wetmatigheden

Net zoals bij 'spiritualiteit' worden ook onder het begrip 'meditatie' zeer veel verschillende zaken begrepen. De meditatie die gebruikt wordt om een concrete spiritualiteit te ontwikkelen heeft echter niet als doel leeg te worden, maar om bewuste inhouden en op die manier ook zingeving te ontwikkelen. Door middel van de meditatie leert men een bewustzijn ontwikkelen voor de kosmische en geestelijke wetmatigheden en dit via het denken of het objectieve voorstellingsvermogen. Na verloop van tijd ervaren we ook deze wetmatigheden en herkennen en erkennen ze, in onze omgeving. We kunnen ze benoemen en beschrijven in onze communicatie en in onze handelingen omzetten. Deze Michaëlische spiritualiteit zou ik ook kunnen omschrijven als het praktisch omzetten van geestelijke wetmatigheden en dat is de spiritualiteit die de hedendaagse tijd het meest nodig heeft. Deze Michaëlische spiritualiteit is een christelijke spiritualiteit wat betekent dat ze de eigenheid, de uniciteit in elk van ons tot ontwikkeling wil brengen. Christelijk dien ik hier wel duidelijk te onderscheiden van katholiek. De katholieke kerk is niets anders als het machtsinstituut die rond het christelijke is gebouwd geworden en die zich het christelijke als het ware heeft toegeëigend. Dit christelijke unieke potentieel in elk van ons behoort echter niemand toe en al zeker niet de katholieke kerk.

Zelfstandig denken

De grote tragiek van de huidige tijd is dat we de laatste eeuwen ondertussen zo vervreemd zijn van de natuur en van onszelf dat we dit unieke ziels-en geestelijke potentieel, dat in allen van ons huist, niet meer kennen en vooral ook niet weten hoe dit praktisch te activeren en om te zetten.

Door de activering van ons bewustzijn en zijn bewustzijnskrachten ontplooien we net datgene wat ons als mens in wezen kenmerkt. We stijgen boven onze eigen lichamelijke grenzen uit en worden een ziels-geestelijk wezen. In een mechanistisch mensbeeld worden we vooral gedefinieerd als 'lichaam'.

Vanuit dit gezichtspunt bekeken is de huidige tijd en crisis een cruciaal punt. In deze gezondheidscrisis staat net datgene onder druk wat ons in wezen kenmerkt, en dat is de mogelijkheid die we allen in ons dragen om door middel van ons denken zelfstandig inzicht en bewustzijn te verwerven. Denkt en onderzoekt men in de huidige tijd zelfstandig dan wordt men onmiddellijk weggezet.

Hoe onze toekomst er uit zal zien zal vanuit een innerlijk perspectief bekeken, vooral afhangen van in welke mogelijkheid het ons lukt om dit unieke potentieel dat we allen in ons dragen te activeren en praktisch om te zetten in een nieuwe, menselijke en verbindende cultuur.