Warrige waarheden
“Waanzinnigeeeeuh!” Een vrouw die er voor koos om zich niet te laten vaccineren spreekt op sociale media een man toe dit dat wel deed. Even later, op een andere pagina: “de anti-vaxxers zijn verschrikkelijke egoïsten die allerhande debiele theorieën gebruiken om hun egoïsme te verbloemen.” Zo zit het dus tegenwoordig. Het rijk der vrijheid. Mooi is dat.
Over vaccinatie zijn er evenveel beslissingsprocessen als er mensen zijn. De coronacrisis noopt ons allemaal tot een diepgaand onderhoud met onszelf. We verschillen individueel wat gezondheid, achtergrond, verleden, emoties en weerbaarheid betreft. Wat goed is voor de een is niet per se goed voor de ander. Niet iedereen kijkt op dezelfde manier naar mens en samenleving en de specifieke bril waarmee we de wereld aanschouwen beïnvloedt ook onze kijk op lichaam, geest, gezondheid en alle afgeleiden daarvan. Iedereen wikt en weegt, de een al wat meer dan de ander. En iedereen maakt een keuze. Daar is al flink wat moed voor nodig. Maar eens die keuze gemaakt lijkt de echte uitdaging zich aan te dienen. In ‘no time’ wordt onzekerheid over het virus, het vaccin of wat dan ook overtroffen door onzekerheid over de zwart-wit-verdeling die zo voelbaar wordt in de samenleving. Er lijkt een onverzoenbaarheid op te borrelen tussen verschillende wereldbeelden, achtergronden en daaraan gekoppelde keuzes. Een vriendin die zich (nog) niet liet vaccineren durft het niet met de rest van haar gezin te bespreken. Een vriend die wel voor de prik ging, verzwijgt dat voor zijn broer die eerder tegen is. Want reacties lijken onvoorspelbaar. Hoongelach is nooit veraf, of, trapje lager, een flinke scheldpartij. Het gebeurt onrustwekkend veel meer dan goed is voor onze individuele en collectieve mentale gezondheid. En wie het wel bespreekt heeft tegenwoordig zijn argumenten het beste in oneliners klaar, anders “begrijpen we het écht niet.”
We kunnen op dat vlak bezwaarlijk spreken over solidariteit, eerder valt polarisatie ons ten deel en dat lijkt een goed recept om collectief maatschappelijk te kapseizen.
Beslissingen over vaccinatie zijn om te beginnen privé. Daarnaast horen ze vrij te zijn van waardeoordelen. Een medische beslissing is een intieme beslissing en oordeel is een ongewenste intimiteit. Iedereen heeft hierin een moeilijke keuze te maken, iedereen weet zich in dat lastige moment graag even gesteund door anderen. We kunnen op dat vlak bezwaarlijk spreken over solidariteit, eerder valt polarisatie ons ten deel en dat lijkt een goed recept om collectief maatschappelijk te kapseizen. Hoe zou de samenleving er uit zien als landen, steden, mensen stilaan de intimiteit van beslissingen respecteren en als verschillende wereldbeelden niet lijnrecht tegenover elkaar zouden staan, maar er ruimte komt voor open gesprekken, ten voordele van ons allemaal? We zitten allemaal samen in woelig water op dat vlot, laverend doorheen de crisis.
Efficiënt zou zijn als de ene eens aan het touw trekt, dan de andere, vaak gewoon samen, ons gesteund wetend en constructief overleggend over de beste weg vooruit. En als visies botsen, laat het dan aanleiding zijn voor nieuwe inzichten langs beide kanten. Dat is vooruitgang. De zoektocht naar de gulden middenweg kan het kompas zijn om als mens onder de mensen mee te laveren naar oplossingen die ons verenigen en waar we op kunnen verder bouwen.
En ja, soms vraagt het een erg open geest om ons in de ander te verplaatsen. Maar ligt daarin niet de rijkdom van het leven? En ligt het geluk er niet in om binnen een gemeenschap verbinding te vinden, eerder dan vijandigheid en angst? Het beste van alle werelden brengt ons vast verder dan het beste van één van die werelden. Tijd voor een constructief gesprek dus, op, naast, onder alle mogelijke fora en ontmoetingsplaatsen die er voor handen zijn, weg uit warrige waarheden, op zoek naar nieuwe en heldere ideeën en oplossingen, breed gedragen en voor verder overleg vatbaar.