Massieve wolken draperen een grijze sluier over de groene velden. Knetterend onweer nadert. Maar de zoetige zomergeur die me tegemoet waait en de schoonheid van het palet donkergrijs dat in fris groen versmelt, verraadt iets hoopvols. De zon verdween maar de dorstige natuur zal dadelijk kunnen zwelgen in overvloed. Ik verzamel mijn spullen en trek met mijn picknickdeken, twee boeken en een kleine radio onder de arm richting huis.
In mijn rechterhand kondigt Elisabeth Ackaert het middagjournaal aan. Het luidt zoals het de laatste weken meestal luidt: Covid. Knaldrang. Vaccins. Het wrijft. De frictie in de berichtgeving schuurt zoals de wolken boven mij waaruit zodadelijk een storm zal losbarsten. Wij tegen een virus. Beta, Gamma, Delta tegenover de wetenschap, vaccins en de vrijheid die ons wacht. Ik twijfel. Wat als het niet werkt? Wat als Epsilon, Zeta en Eta aankloppen en plots blijkt dat de meest doorgedreven vaccinatiecampagne in de geschiedenis van de mensheid geen antwoorden heeft? Hebben we op zo’n moment genoeg geleerd uit de crisis om met nieuwe oplossingen te komen? Ik betwijfel het.
Wat als de meest doorgedreven vaccinatiecampagne in de geschiedenis van de mensheid geen antwoorden heeft?
Het lijkt erop dat de coronacrisis onze oude denkbeelden heeft uitvergroot en de idealistische overtuiging installeerde dat onze vrijheid huist in de terugkeer naar de wereld van voor de crisis. Vaccins zijn hierin onze belangrijkste reddingsboei. Maar het is niet omdat het stormt dat het leven stopt. Ook tijdens een crisis hebben we de optie om keuzes te maken, om dingen aan te pakken en kansen te creëren. Ook dat is vrijheid. En die zijn we nooit verloren. De coronacrisis is een gezondheidscrisis. De coronacrisis is ook een economische crisis. Maar de coronacrisis is bovenal een ethische en filosofische crisis rond ‘betekenis’. Rond de vraag: ‘het goede leven, wat is dat nu eigenlijk echt?’ Wat is onze raison de vie? In welke samenleving willen we verder? Hebben we niet vooral deze antwoorden nodig om de weg uit een crisis van deze omvang te vinden en de bijzonder dringende, maatschappelijke problemen die met aandrang komen bovendrijven aan te pakken?
De coronacrisis is bovenal een ethische en filosofische crisis rond ‘betekenis’.
Verantwoordelijkheid hierin nemen kan niet enkel gelijk staan aan vaccinatie. Vrijheid kan niet enkel gevonden worden in het terugvinden van het oude normaal. Momenteel zoeken we levendigheid in een wereld die gebroken is. Dat is niet duurzaam. Om de brokken te lijmen zullen we stilaan onze moed moeten samenrapen om originele antwoorden te formuleren en in de crisis kansen te zien. Knaldrang, dat is dansen op een zonnig strand bij zonsondergang. Maar knaldrang, dat is ook modderen in het nat om vanuit een crisis maatschappelijke transformatie te creëren. Het is zoeken naar nieuwe verbindingen met domeinen als ecologie, economie, leiderschap en cultuur. En het is ons bovenal durven afvragen of we anders, bewuster kunnen gaan leven.
Dat zal inspanningen vragen. En moed. We zijn collectief onderontwikkeld in innovatieve manieren van samenleven. We zullen in de regen moeten durven te staan om in de grijsheid kleur te zien. Nieuwe mogelijkheden liggen in open visies en gedurfde beslissingen. De weldadigheid van een zwoele bui op een warme zomerhuid voel je pas als je de paraplu dicht laat. De woestheid van de natuur bij rukwinden en regen ervaar je alleen als je buiten blijft. Soms is er geen enkele reden om te schuilen. En daarom zet ik nog voor het journaal gedaan is de radio binnen, sluit de deur en slenter terug de tuin in. Aan de kippenren gekomen vallen de eerste, vette druppels. De kippen vinden het prima. Ze weten intuïtief dat bij natte overvloed de dikste wormen hun kopjes tonen. Het leven geeft veel cadeau, zelfs al lijkt alles onder water te staan. We moeten het alleen durven te zien.
Tine Maenhout is journalist en auteur van ‘Levenslust is de beste vorm van rebellie’ (Uitgeverij Kritak): een maatschappijkritisch boek dat balanceert tussen fictie en non-fictie en dat de verhalen vertelt van verschillende mensen die zich doorheen de crisissen worstelen die eigen zijn aan de huidige tijdsgeest.